Kto może wziąć urlop wychowawczy?

Urlop wychowawczy to wygodne rozwiązanie dla rodziców, którzy nie chcą rezygnować z osobistej opieki nad dzieckiem po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, a ich sytuacja finansowa pozwala na dłuższą przerwę w pracy. Finanse mają tu duże znaczenie, ponieważ urlop, choć pozwala zachować ciągłość zatrudnienia, jest bezpłatny.

Warunki otrzymania urlopu

Z urlopu wychowawczego mogą skorzystać rodzice oraz opiekunowie prawni dziecka, którzy są zatrudnieni na umowę o pracę. Nie ma natomiast znaczenia wymiar czasu pracy. Z tego rozwiązania skorzystają więc również osoby, które nie pracują na pełen etat. Warunkiem jest jednak, aby pracownik miał za sobą minimum 6 miesięcy pracy (okresy zatrudnienia u wszystkich pracodawców sumują się).

Wymiar czasu urlopu

Maksymalny okres urlopu wychowawczego to 36 miesięcy. Można wystąpić również o tzw. dodatkowy urlop wychowawczy, jeśli dziecko wymaga opieki ze względu na stan zdrowia (potwierdzone orzeczeniem o pełnej lub częściowej niepełnosprawności). Urlop ten również przyznawany jest w wymiarze 36 miesięcy.

Jeden z rodziców lub opiekunów może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy urlopu, zostawiając drugiemu przynajmniej 1 miesiąc. Podział ten jest ustalony w Kodeksie pracy i niestety nie podlega modyfikacjom, jednak jest dozwolone, aby oboje rodzie wykorzystali go w tym samym czasie. Sposób wykorzystania urlopu jest bardzo elastyczny. Można go wziąć jednorazowo lub podzielić na maksymalnie 5 części. Ważne jest jedynie wykorzystanie go do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat życia, lub – w przypadku dodatkowego urlopu – 18 lat.

Prawa pracownicze

Osoby przebywające na urlopie wychowawczym są chronione przez prawo, co oznacza, że pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy z pracownikiem. Wyjątkiem jest jedynie upadłość firmy. Choć urlop jest bezpłatny, po jego zakończeniu dolicza się go do okresu zatrudnienia pracownika. W każdej chwili można też z niego zrezygnować i wrócić do pracy.

Bardziej aktywni rodzice z pewnością ucieszą się, że w czasie opieki nad dzieckiem można podjąć pracę zarobkowa, zarówno u obecnego jak i nowego pracodawcy, a także wybrać się na studia lub podąć inna formę nauki. Dodatkowe zajęcia nie mogą jednak kolidować w opiece nad dzieckiem. Jeżeli tak się stanie, pracodawca może odwołać pracownika z urlopu.

Po powrocie do pracy pracownik musi zostać zatrudniony na tym samym lub podobnym stanowisku, które odpowiada jego kompetencjom zawodowym. Wynagrodzenie nie może być również niższe od tego, jakie przysługiwało pracownikowi w dniu pójścia na urlop.